ارزیابی کیفی و کمّی تناسب اراضی دشت ایذه برای برخی محصولات مهم زراعی

ارزیابی تناسب اراضی جهت تعیین سازگاری اراضی برای یک نوع خاص از انواع استفاده بکار برده می شود. تعیین تناسب اراضی برای استفاده ی بهینه با در نظر گرفتن جنبه های فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی اراضی به منظور توسعه ی پایدار نقش مهمی در برنامه ریزی استفاده از اراضی را ایفا می کند. هدف از این مطالعه، ارزیابی کیفی، کمّی و اقتصادی تناسب اراضی دشت ایذه برای محصولات عمده ی منطقه (دشت ایذه) است. برای رسیدن به این اهداف، ابتدا از مطالعات خاکشناسی نیمه تفصیلی دشت ایذه برای بدست آوردن داده های خاکی مورد نیاز جهت تعیین تناسب این اراضی برای کشت گیاهان گندم، جو، برنج و کنجد استفاده شد، سپس با استفاده از داده های هواشناسی ایستگاه سینوپتیک ایذه تناسب اقلیمی این اراضی جهت کشت گیاهان فوق مورد بررسی فرار گرفت. در مرحله بعد، نیازهای رویشی محصولات مورد مطالعه از جداول ارائه شده توسط سایس و گیوی استخراج و با استفاده از روشهای محدودیت ساده، تعداد و شدت محدودیت و پارامتریک (استوری و ریشه دوم) مورد ارزیابی کیفی قرار گرفتند. در نهایت نقشه های ارزیابی کیفی، کمّی و اقتصادی تناسب اراضی دشت ایذه برای محصولات مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار gis arc تهیه گردید. نتایج بررسی کلاس-های اقلیمی منطقه با استفاده از روش پارامتریک - ریشه دوم و محدودیت ساده نشان داد که به لحاظ شرایط اقلیمی دشت ایذه برای کشت گندم آبی مناسب (s1)، برای گندم و جوی دیم و کنجد دارای تناسب کم (s3) و برای برنج نامناسب (n1) می باشد. ارزیابی کیفی تناسب اراضی سری های خاک مورد مطالعه در دشت ایذه نشان داد که این اراضی برای کشت گندم آبی، مناسب تا نامناسب ( s1 تا s3) بوده و عامل محدودیت زا، میزان قابل توجه آهک و سنگریزه سطحی است. حال آنکه، کلاس ارزیابی کیفی برای گندم و جوی دیم و کنجد بدلیل محدودیتهای اقلیم و میزان زیاد آهک و سنگریزه سطحی خاک، دارای نناسب کم تا نامناسب در شرایط فعلی ( s3 تا n1) است و برای برنج به دلیل محدودیت اقلیمی در اکثر سری های خاک نامناسب می باشد. نتایج ارزیابی کمّی و اقتصادی تناسب اراضی همچنین نشان می دهند که کلاس اکثر سری های خاک برای گندم آبی s2، و برای گندم و جو دیم s2و s3 هستند. کلاس ارزیابی کمّی تناسب اراضی برای برنج نیز s2 نعیین گردید. نتایج ارزیابی اقتصادی تناسب اراضی نشان داد که سودآورترین محصول در منطقه گندم آبی و سپس گندم و جو دیم می باشد. همچنین بر اساس نتایج این مطالعه، کلاس تناسب اقتصادی گندم آبی، گندم دیم و جو، در اغلب واحدها در سطح بهتری نسبت به ارزیابی کمّی و کیفی است که نشان دهنده مدیریت خوب زارعین است.